Ważny obowiązek stowarzyszeń i fundacji

Szanowni Państwo, 

Ustawa z dnia 01 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2023 r. poz. 1124 ze zm.) nakłada na podmioty, tzw. „Instytucje Obowiązane”, obowiązek podejmowania określonych działań celem przeciwdziałania wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu.

W myśl ustawy do instytucji obowiązanych zalicza się m.in.:

• podmioty prowadzące działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier w karty i gier na automatach w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych  - art. 2 ust. 1 pkt 20 ustawy;
• fundacje ustanowione na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane - art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy;
• stowarzyszenia posiadające osobowość prawną, utworzone na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach, w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane - art. 2 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Na mocy art. 130 ust. 2 pkt. 2-3 w związku z art. 2 ust. 1 pkt. 21-22 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz art. 25a ustawy - Prawo o stowarzyszeniach i art. 14a ustawy o fundacjach, Starosta Nakielski, wzywa nadzorowane organizacje do przesłania informacji:

1. Czy organizacja przyjmuje lub dokonuje płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane?
2. Czy organizacja prowadzi działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier w karty i gier na automatach w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych?

Odpowiedź w formie pisemnego oświadczenia (wzór w załączeniu) podpisaną przez osobę (y) umocowaną (e) do reprezentowania fundacji/ stowarzyszenia zgodnie z zapisami statutu, należy złożyć papierowo w Wydziale Rozwoju Starostwa Powiatowego w Nakle nad Notecią.

Oświadczenie

Ponadto organizacje zobowiązane są do niezwłocznego poinformowania Starosty Nakielskiego, gdy staną się wg ustawy instytucją obowiązaną.

Ustawa nakłada na tzw. "instytucje obowiązane" stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego oraz inne obowiązki związane z podejmowaniem określonych działań w celu przeciwdziałania wprowadzania do obrotu wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu.

Kontrola instytucji obowiązanych

Jeżeli na któreś z powyższych pytań organizacja odpowiedziała twierdząco, tzn. że jest instytucją obowiązaną i zostanie poddana kontroli w zakresie realizacji obowiązków określonych w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zgodnie z art. 130 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy w ramach sprawowanego nadzoru kontrolę sprawują na zasadach określonych w ustawie wojewodowie lub starostowie - w odniesieniu do stowarzyszeń oraz na zasadach określonych w ustawie ministrowie lub starostowie - w odniesieniu do fundacji.

Kontrola, o której mowa w art. 130 ustawy, może być przeprowadzona w zakresie i na zasadach określonych w ustawie przez ww. organy na podstawie rocznego planu kontroli bądź doraźnie. Przedmiotowa kontrola może być realizowana przez co najmniej dwóch imiennie upoważnionych przez ww. organ pracowników/kontrolerów (art. 131 i art. 132). Szczegółowy zakres upoważnienia do kontroli określa ustawa w art. 133 ust. 2. Z przeprowadzonej kontroli sporządzany jest protokół pokontrolny (art. 141) oraz wystąpienie pokontrolne zawierające m.in. zalecenia pokontrolne (art. 142).

Obowiązki instytucji obowiązanej

Organizacje, które spełniają choć jeden z wymienionych wyżej warunków i są tym samym instytucjami obowiązanymi, muszą spełniać szereg określonych w ustawie obowiązków, m. in.:

1. wyznaczenie kadry kierowniczej odpowiedzialnej za wykonanie obowiązków ustawowych (art. 6 ustawy);
2. wyznaczenie członków organu zarządzającego instytucji obowiązanej odpowiedzialnych za wykonanie obowiązków ustawowych (art. 7 ustawy);
3. wyznaczenie pracownika zajmującego kierownicze stanowisko odpowiedzialnego za wykonanie obowiązków ustawowych (at. 8 ustawy);
4. identyfikacja i ocena ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu odnoszącego się do działalności fundacji/stowarzyszenia oraz sporządzanie w postaci papierowej lub elektronicznej oceny tego ryzyka (art. 27);
5. stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów fundacji/stowarzyszenia (art. 33 - 37, art. 39 i art. 41);
6. stosowanie wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego w przypadkach wyższego ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (art. 43, art. 44 i art. 46);
7. dokumentowanie zastosowanych środków bezpieczeństwa finansowego oraz wyników bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji (art. 34 ust. 3);
8. prowadzenie bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji, w stosunku do klientów wobec, których stosuje się wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego (art. 43 ust. 3);
9. podejmowanie działań określonych w art. 43 ust. 4 w przypadku ujawnienia transakcji nietypowej, nienaturalnie złożonej oraz opiewającej na wysokie kwoty, które wydają się nie mieć uzasadnienia prawnego lub gospodarczego;
10. przechowywanie dokumentacji uzyskanej w wyniku stosowania środków bezpieczeństwa finansowego oraz dowodów, m.in. potwierdzających przeprowadzane transakcje (art. 49);
11. wprowadzenie wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (art. 50);
12. przekazywanie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej informacji o przyjętej wpłacie lub dokonanej wypłacie środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro (art. 72 ust. 1 pkt 1);
13. zawiadamianie w trybie i na zasadach określonych w ustawie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o okolicznościach, które mogą wskazywać na podejrzenie popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (art. 74);
14. wstrzymywanie transakcji w trybie i na zasadach określonych w ustawie;
15. stosowanie szczególnych środków ograniczających wobec osób i podmiotów określonych w ustawie (art. 117).

Inne informacje

Instytucje obowiązane, które nie dopełniają nałożonych przez ustawę obowiązków podlegają karom administracyjnym. Wykaz obowiązków, których niedopełnienie spowoduje nałożenie ww. kar został opisany w art. 147, art. 148 i art. 149 ustawy. Za naruszenia obowiązków nałożonych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, oprócz kar administracyjnych, grozi również odpowiedzialność karna.